Belçika vatandaşlığına geçebilmek için Fabio ile yaptığı anlaşma gereği Claudy ile evlenen Lorna, Fabio’ya yine bu anlaşma gereği bir Rus ile evlenerek Rus’u da Belçika vatandaşlığına geçirme sözü vermiştir. Bu yolla alacağı para ve Belçika vatandaşlarına tanınan kredi alma hakkı sayesinde sevgilisi Sokol ile bir araya gelip -birlikte işletmek üzere bir de cafe açarak- yeni bir hayata başlama planları yapmaktadır.
Lorna’yı Belçika vatandaşı yapmak üzere yer altı dünyasından Fabio ile para karşılığı anlaşmaya varan Claudy madde bağımlısıdır ve Lorna ile evlenip göstermelik aile evine taşındıklarından, Lorna ile birlikte aynı evde kalmaya başladıklarından beri bağımlılığından kurtulmaya çalışmakta, bir anlaşma sonucu gerçekleşmiş olsa da bu evliliği ve Lorna’yı, bağımlılığından kurtulmak ve yeni bir hayata adım atmak için itici güç olarak görmektedir.
Claudy’nin hobileri: Lorna ile kağıt oynamak, Lorna’ya yemek yapmak.
Bir bağımlılıktan kurtulmak için bir diğerine –Lorna- bağlanmaya çalışırken, Lorna’dan gördüğü en ufak bir ters hareket Claudy’yi çaresizce eski alışkanlıklarına yöneltmektedir. Claudy’nin kendisini hayatının merkezine aldığının bilincinde olan Lorna, başta sırf iyi niyetinden Claudy’ye yardım etmeye çalışsa da, soyunduğu bu kurtarıcılık rolü aralarında -iki tarafı da aniden etkisi altına alan- bir yakınlaşmaya dönüşecektir.
Fabio: İstasyondaki adam kimdi?
Lorna: Sokol.
Fabio: Sokol’ün sakalı vardı?
Lorna: Evet, ama kesmiş.
Anlaşmalar karşılığında dönen paralar ve oyunun kurallarına göre oynanması zorunluluğu Lorna’nın en küçük bir hatasını acımasızca, affedilmez kılacaktır. Hata yapmasını engellemek amacıyla her hareketi, gittiği her yer ve görüştüğü herkes incelikle her saniye izlenmektedir.
Bir Rus ile evleneceğinin sözünü vermiş olan Lorna’nın Claudy ile olan evliliğinin hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde sonlandırılması gerekmekte ve –her ne kadar baştan kabul etmiş olsa da- kararlaştırılmış olan sonlandırma şekli Lorna’yı –öncelikli olarak kendiyle girdiği vicdani hesaplaşma ve nihayetinde Claudy’nin Lorna’nın yaşamındaki öneminin artması sonucu- başka yollar denemeye mecbur hissettirmektedir.
Lorna’ya oldukça mantıklı ve kabul edilebilir görünen çözüm yolu ise yer altı dünyasının ciddiyeti ve acımasızlığı ile karşı karşıya gelmesine neden olacaktır.
Uzun yıllar, izleyiciye sunmak istediklerini belgeseller aracılığıyla aktaran Jean Pierre ve Luc Dardenne, sinema için yönetmen koltuğuna oturdukları günden bu yana –ender rastlanan bir tekerrür ile- iki kez Altın Palmiye Ödülü’ ne layık görüldüler. (1999; Rosetta, 2005; L’enfant)
Dardenne Kardeşler Lorna’nın Sessizliği’nde de (2008; Cannes, En İyi Senaryo Ödülü, 2009; Lumiere Ödülü) tıpkı bir belgesel hazırlar gibi bilgiler işleyerek ama didaktik iddiadan ve mesaj verme kaygısından uzak bir şekilde bize gerçek hayattan yalın ve etkileyici bir kesit sunuyorlar. Bu film, yeraltı dünyasında işleyen düzenin hukuk-tanımazlığı, taş kalpliliği ve kendine has çözüm yolları ile bu yolları gerçekleştirebilme gücü ve ısrarını gözler önüne seriyor. Aynı zamanda da bir aşk ihtimalinin amaçsız ve bağımlı bir insan (Claudy) üzerindeki hayata bağlayıcı özelliğini –ufak ve anlaşılır detaylarla- vurgularken, bir diğer (baş)karakterini (Lorna) bu ihtimalle daha cesur ve meydan okuyan bir kişiliğe büründürüp bu sayede izleyiciye hikâyenin başkarakter tarafından nasıl da beklenmeyecek bir aşamaya taşınabileceğini gösteriyor.
Ve film bana göre kusursuz bir yerde, profesyonelce sona erdiriliyor. Öyle ki, başka türlüsü (daha net çözümlemelerin olduğu bir son) izleyicinin filmin aceleyle bitirilmeye çalışıldığı fikriyle sinemadan ayrılmasına yol açacakken, bu haliyle Dardenne Kardeşler’in izin verdiği ölçüde tanık olduğumuz yaşamların devamıyla ilgili düşünmeye devam ediyoruz.
Güzin Tanyeri
guzintanyeri@gmail.com
https://twitter.com/sakinkofte
