Yönetmenliğini Vera Chytilova’nın yaptığı 1966 yapımı Çekoslovak filmi Papatyalar, deneysel sinemanın özgün örneklerinden birisi. Deneysel montaj teknikleri ve klasik olay örgüsünün olmayışı filmi ilginç kılan özelliklerden.
Marie 1 ve Marie 2 adlarında iki genç kadının ‘başrol’de olduğu film, erkek egemen toplum, burjuva değerleri ve sembolleriyle alay eden görsel bir deney olarak adlandırılabilir.
Bugün de insanların büyük önem verdiği, benim biraz can sıkıcı bulduğum, ‘yemek muhabbeti’ Marie 1 ve Marie 2’nin de çok önemsedikleri bir konu. Düzenli bir işleri olmadığı için pahalı restoranlara gidemeyen kahramanlarımız, orta yaşlı ve yaşlı kimi beyefendileri kendilerini yemeğe çıkarmaya ikna ederler ve karınlarını doyurduktan sonra da bu saygın beyefendileri tren istasyonundan uğurlarlar. Filmde yemek yemek, özellikle şık restoranlardaki yemek sahneleri çokça kullanılıyor. Bazı sahnelerde yiyeceklerin amaçları dışında kullanıldıklarını da görüyoruz. Filmi eleştiren bazı bürokratlar, Çekoslovakya’da yiyecek konusunda sıkıntıların yaşandığı bir dönemde filmdeki yiyecek israfını eleştirir. Çok açık olmamakla birlikte belki de yönetmenin amacı yedikleri önlerinde yemedikleri arkalarında olan sınıfların her gün israf ettiği yiyeceğe dikkat çekmektir.
Umut Hanioğlu
umuthan@hotmail.com
