Etgar Keret’in kısa hikayelerinden uyarlanan ve stop-motion tekniğiyle hazırlanan $9.99 İstanbul Film Festivali’nde en keyifle izlediğim filmlerden biriydi. Hayatın anlamını bir şekilde sorgulayan karakterlerin melankolik yaşamları ve yaşantılarındaki sıradanlık hissi Keret’in etkileyici mizahıyla harmanlanırken; Keret’in diğer metinlerinde de olduğu gibi aynı zamanda yüzeyin altında derin bir sorgulama süreci ve insanların sıradan geçen hayatlarında bir arayışa çıkmaları yer alıyor. Hayatı sıradan geçen insanların dünyalarını çok iyi yansıtan Keret, sıradan yaşantıların aslında hiç de görüldüğü gibi sıradan olmadığını da göstermiş oluyor. Onun çılgın, deli dolu ve eğlenceliyken bile aynı zamanda hüzünlü, melankolik ve aksi de olabilen karakterleri bir anlamda insanların içsel dünyalarının da derinliklerini yansıtıyor.
Bir apartmanda yaşayan birbirinden farklı insanların hayatlarının anlatıldığı $9.99, bir sorgulama sürecinin haricinde; insan ilişkileri üzerine de hafif gözükmesine rağmen esaslı hikayeler anlatıyor. Eşini kaybetmiş yaşlı ve yalnız bir adam, gökten düşmüş bir melek, eşinin kendisini terk etmesinden sonra kendini toparlayamayan ve hayattan bıkmış bir baba, onun hayatı sorgulayan oğlu, aşkı için her şeyi yapmayı göze alabilen bir aşık ve bir türlü büyüyemeyen orta yaşlı bir adamın hikayesinin anlatıldığı animasyon; farklı karakter özelliklerine sahip insanlardan kendine küçük bir dünya kuruyor. Bu dünya üzerinden, hem genel olarak yaşamı hem de özelinde her karakterin kendi yaşamlarını sorguluyor. Keret’in canlı ve şaşırtıcı mizahı karakterlerin seyircilere aktarılmasında bir köprü rolü oynarken; hayatın ağırlığı altında gittikçe sinikleşen karakterlerin birbirleriyle etkileşim içine girerek hayatlarına heyecan ve neşe kattıklarını görüyoruz. Bu, aslında tam da Keret’in karakterlerine özgü bir ruh halini yansıtıyor. En büyük düşüşlerden sonra bile bir umut ışığı beliriyor, bunun yanında en yüksekteyken bile her zaman düşme ihtimali oluyor. Hayatın iki ucu arasındaki ince denge, karakterlere de yansıyor. Bu yüzden, eğlence ve hüzün Keret’in hikayelerinde peşi sıra gidiyor. Yüzeysel bir mizaha sırtını dayamadan, eğlenceli olduğu kadar da düşündürücü ve hicivsel olabilen Keret, sıradan insanların hüzünlü dünyalarını anlatırken; aynı zamanda da buz dağının altındakileri göstermekten de geri kalmıyor.
Barış Saydam
bar_saydam@hotmail.com
